De EU gaat vanaf 25 augustus alle berichten van het internet weren die zij beschouwt als desinformatie, nepnieuws of schending van grond- en mensenrechten. Op 25 april heeft de Commissie de eerste besluiten in het kader van de Digital Services Act (DSA) goedgekeurd. Het betreft 17 ‘Very Large Online Platforms’ (VLOP’s) en 2 ‘Very Large Online Search Engines’ (VLOSE’s) met een bereik van ten minste 45 miljoen maandelijks actieve gebruikers.[1] Dit zijn:
Zeer Grote Online Platformen:
Alibaba AliExpress, Amazon-shop, Apple Appstore, Booking.com, Facebook, Google Play, Google maps, Google online winkelen, Instagram, LinkedIn, Pinterest, Snapchat, TikTok, Twitter, Wikipedia, YouTube, Zalando
Zeer grote online zoekmachines:
Bing, Google Search1
De platforms zijn aangewezen op basis van de gebruikersgegevens die ze voor 17 februari 2023 moesten publiceren. Op 25 april publiceerde de Europese Commissie een persbericht getiteld: ‘Digital Services Act: Commission designates first set of Very Large Online Platforms and Search Engines’ (‘Wet digitale diensten: Commissie wijst eerste reeks zeer grote Online Platforms en zoekmachines aan’). In het persbericht geeft zij aan dat deze platforms vier maanden – dus tot 25 augustus) – de tijd hebben om te voldoen aan de nieuwe verplichtingen onder de DSA. Het komt neer op versterkte censuur van de ‘digitale ruimte’ onder controle van de EU.
Hieronder volgt een korte samenvatting van het persbericht.1 En daarna vijf manieren om de censuur-wet te omzeilen die zijn gepubliceerd door Rob Vellekoop van ‘De Lange Mars’.2
Digital Service act
De nieuwe wet van de Europese Commissie omvat samengevat het volgende:
Versterkte regelgeving voor de platforms en zoekmachines
“Uiterlijk 4 maanden na de bekendmaking van de aangewezen besluiten moeten de aangewezen platforms en zoekmachines hun systemen, middelen en processen voor naleving aanpassen, een onafhankelijk systeem voor naleving opzetten en hun eerste jaarlijkse risicobeoordeling uitvoeren en daarover verslag uitbrengen aan de Commissie.
Risicobeoordeling
Platformen moeten een breed scala aan systeemrisico’s identificeren, analyseren en beperken. De risicobeperkingsplannen van aangewezen platforms en zoekmachines zullen worden onderworpen aan een onafhankelijke audit en aan toezicht door de Commissie.
Een nieuwe toezichtarchitectuur
De DSA zal worden gehandhaafd via een pan-Europese toezichtarchitectuur. Hoewel de Commissie de bevoegde autoriteit is voor het toezicht op de aangewezen platforms en zoekmachines, zal zij nauw samenwerken met de coördinatoren voor digitale diensten in het toezicht kader dat bij de DSA is ingesteld.
Om de DSA te handhaven, versterkt de Commissie ook haar expertise met interne en externe multidisciplinaire kennis en lanceerde onlangs het Europees Centrum voor Algoritmische Transparantie (ECAT). Dit centrum zal ondersteuning bieden bij het beoordelen of de werking van algoritmische systemen in overeenstemming is met de verplichtingen op het gebied van “risicomanagement” De Commissie is ook bezig met het opzetten van een digitaal handhavingssysteem, waarin expertise uit alle relevante sectoren wordt samengebracht.
Toegang tot gegevens voor onderzoekers
De Commissie ook een oproep gedaan tot het indienen van bewijsmateriaal over de bepalingen in de DSA met betrekking tot de toegang tot gegevens voor onderzoekers. Deze zijn bedoeld om beter toezicht te houden op de acties van platformaanbieders om illegale inhoud aan te pakken, zoals haat-zaaien, maar ook andere maatschappelijke risico’s zoals de verspreiding van desinformatie en risico’s die de geestelijke gezondheid van gebruikers kunnen aantasten. De onderzoekers krijgen toegang tot de gegevens van elke VLOP of VLOSE om onderzoek te doen naar systeemrisico’s in de EU. Dit betekent dat ze bijvoorbeeld beslissingen van platforms kunnen analyseren over wat gebruikers online te zien krijgen en waarmee ze zich bezighouden, waarbij ze toegang hebben tot gegevens die voorheen niet openbaar werden gemaakt.
Achtergrond
De DSA is van toepassing op alle digitale diensten die consumenten verbinden met goederen, diensten of inhoud. Het creëert uitgebreide nieuwe verplichtingen voor onlineplatforms om online schade te beperken en risico’s tegen te gaan, voert sterke bescherming in voor online gebruikersrechten en plaatst digitale platforms onder een uniek nieuw kader voor transparantie en verantwoordingsplicht. Deze regels zijn ontworpen als één uniform pakket regels voor de EU en bieden gebruikers nieuwe bescherming en bedrijven rechtszekerheid op de hele interne markt.” – Persbericht EC
Helaas is het de afgelopen tijd duidelijk geworden dat de EU en nationale regeringen berichten die kritisch zijn ten opzichte van het overheids-narratief als ‘desinformatie’ beschouwen. Op welke manier kan je voorkomen dat je uitsluitend leest wat de EU je voorschrijft? Rob Vellekoop dook erin en doet vijf suggesties om de censuur te omzeilen.
1. Direct
Als de bronnen van alternatief nieuws hun berichten niet meer kunnen verspreiden via Facebook, Twitter, Linkedin, en dergelijke dan blijven er voor de kritische lezer nog een paar mogelijkheden over. Natuurlijk kan je altijd proberen rechtstreeks de website van je favoriete nieuwssite te bezoeken.
Je kunt er echter vanuit gaan dat alternatieve media vanaf Europese internetserviceproviders onbereikbaar worden. Op de manier waarop bijvoorbeeld bepaalde onlinewinkels per land zijn afgeschermd voor netgebruikers vanuit het buitenland. Het zal voor de argeloze lezer lijken alsof bijvoorbeeld Ninefornews uit de lucht is, terwijl deze nog gewoon actief is.
In dat geval is een VPN abonnement handig. Dankzij VPN kan je doen alsof je vanuit bijvoorbeeld Noorwegen het internet bezoekt, terwijl je feitelijk nog steeds in NL aan het internetten bent. Een dergelijke dienst wordt aangeboden door het bedrijf SurfShark. Je bezoekt dan direct je alternatieve nieuwsbron, vanuit een ogenschijnlijk ander land.
Naast een VPN kan je eventueel overwegen Tor te gebruiken, op die manier surf je vrijwel anoniem over het net. (Torproject.org)
2. Email
De alternatieve nieuwssites die onder vuur liggen versturen vaak hun berichten per e-mailings. Je zult in de toekomst nog scherper je spam-box in de gaten moeten houden om te kijken of hun e-mailberichten daarin niet opzettelijk terecht zijn gekomen. Immers de internetserviceprovider waarbij jij je email hebt, denk aan grote als Gmail (Google), vallen onder de Europese censuurwet (DSA).
Het is natuurlijk ook mogelijk dat de providers het bericht helemaal niet aan jou doorgeven, omdat de mail van een ‘verbannen’ site afkomstig is.
Je zou kunnen overwegen een mailadres te nemen bij Protonmail (gratis). Dit bedrijf is gevestigd buiten de EU, namelijk Zwitserland. Je kunt hier ook een VPN-abonnement nemen.
3. MeWe, Telegram, Gab
Als je toch je nieuws wilt blijven vergaren via sociale mediaplatforms dan komen er drie in aanmerking die buiten de Europese censuur vallen. Althans voorlopig toch.
Ze hebben niet dezelfde populariteit als Facebook en Twitter, maar beginnen langzaam maar zeker aan een opmars.
Gab: gab.com
MeWe: mewe.com
Telegram: telegram.org
4. Druk
Wanneer je ondanks alle maatregelen vastbesloten bent toch je favoriete alternatieve nieuwsbron te blijven lezen, dan kan je hen altijd voorstellen in gedrukte versie uit te komen. Nadeel is dan wel dat de lezer een financiële bijdrage moet leveren, want het nieuws moet worden gedrukt en verzonden.
Op deze manier is De Andere Krant middenin de corona-tijd ook gestart.
5. Stop met ‘googelen’
Het is ondertussen al een werkwoord geworden. Iets opzoeken op het internet, het ‘googelen’. Daarmee kan je dus beter stoppen. De informatie die je krijgt zal volledig voldoen aan de EU-regels. Met andere woorden je zult alleen die zoekresultaten krijgen die binnen het narratief passen en waardoor ze in de ogen van de EU dus geen desinformatie, nepnieuws of haatdragend zijn.
Voorlopig raad ik duckduckgo aan als alternatieve zoekmachine.” – Rob Vellekoop2
Hopelijk gaanwe nog veel meer wegen vinden om de waarheid te blijven spreken en doorgeven.
Bronnen:
1. https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_23_2413
2. https://www.dlmplus.nl/2023/07/23/vijf-manieren-om-de-eu-censuurwet-te-ontlopen/