Eerder schreef Cees van den Bos over de Vaccinatiealliantie en de Denktank Desinformatie. De stichting Vaccinvrij was een van de vele doelwitten. Wij zouden desinformatie verspreiden, maar zelfs staatssecretaris van Volksgezondheid Paul Blokhuis kon daar geen concreet voorbeeld van geven toen wij hem hier meermaals schriftelijk om verzochten. “Desinformatie” is een term die geplakt wordt op organisaties die de overheid in verlegenheid brengen omdat zij leugens of bedrog blootleggen.
Vaccinatiealliantie en Denktank Desinformatie: Een Agenda2030-project van de Europese Commissie
Op 19 november 2018 verscheen een brief van toenmalig Staatssecretaris voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), Paul Blokhuis, die gericht was aan de Tweede Kamer. In deze brief kondigde Blokhuis een aantal actielijnen aan die de vaccinatiebereidheid voor het Rijks Vaccinatieprogramma (RVP) zouden moeten vergroten. Als gevolg hiervan, is de Vaccinatiealliantie en later de clandestien opererende Denktank Desinformatie opgericht. Uit documenten van de Europese commissie blijkt dat de Nederlandse organisaties een resultaat zijn van Europees beleid dat zich heeft gecommitteerd aan Agenda2030.
Paul Blokhuis informeert de Tweede Kamer
Strijd van de Europese Commissie voor vaccinatie en tegen ‘desinformatie’
Op 26 april 2018 verscheen EC-communiqué met de titel ‘Strengthened Cooperation against Vaccine Preventable Diseases‘. Het document richtte zich op drie pijlers:
- Bestrijden van terughoudendheid om te vaccineren en het verhogen van de vaccinatiegraad (tackling vaccine hesitancy and improving vaccination coverage);
- Duurzame vaccinatieregels (sustainable vaccination policies in the EU);
- Bijdrage door de EU aan wereldwijde gezondheid (EU coordination and contribution to global health).
Deze drie pijlers werden ook door Paul Blokhuis in de kamerbrief genoemd. In het EC-document wordt naast de drie pijlers een prioriteitenlijst opgesteld.
In de prioriteitenlijst voor de eerste pijler wordt expliciet gesproken van drie opvallende activiteiten die de gebeurtenissen in Nederland rond de coronacrisis kunnen verklaren.
- Het bestrijden van desinformatie;
- Gedragsonderzoek dat inzicht geeft in de determinanten die bepalend zijn voor terughoudendheid voor vaccineren;
- Anticiperen en voorbereiden op crisissituaties.
De lijst met aandachtspunten geven een verklaring voor het ontstaan van de Vaccinatiealliantie, de Denktank Desinformatie en de Corona Gedragsunit. De resultaten van dit EC-programma hebben de Nederlandse voorbereiding van de grootschalige Covid vaccinatiecampagne vormgegeven.
Vaccinatiealliantie en Denktank Desinformatie onderdeel van Agenda 2030
De EU en de lidstaten zouden een sterke toewijding hebben voor de implementatie van Agenda 2030, ondanks het feit dat dit niet is terug te vinden in de verkiezingsprogramma’s van de Nederlandse politieke partijen.
Ten tijde van dit EC-communiqué werd regelmatig aan Agenda 2030 en de SDG’s afgedaan als een ‘complottheorie’.
De EC benadrukt als onderdeel van pijler 3 haar steun aan enkele Non-Governmental Organizations (NGO’s). GAVI the Vaccine Alliance en CEPI worden expliciet benoemd met de financiële bijdragen die de EC heeft gedaan. In een eerder verschenen artikel zijn de bijdragen door de Nederlandse overheid behandeld van circa 375 miljoen Euro in 2020. De Bill & Melinda Gates foundation doneerde tussen 2016 en 2021 circa drie miljard Euro aan Gavi en 121 miljoen Euro aan CEPI.
Concluderend zouden de lidstaten goed moeten samenwerken in het ontwikkelen van vaccins, communicatie, het wegnemen van terughoudendheid ten aanzien van vaccins en het financieren van NGO’s.
Op 26 april 2018 verscheen eveneens een communiqué vanuit de Europese Commissie (EC) over de strijd tegen desinformatie. Als onderbouwing voor het nieuwe probleem, verweest men naar een publicatie van het World Economic Forum (WEF) uit 2014. Men pleitte voor een sterkere aanwezigheid van overheden op social media en het nemen van verantwoordelijkheid door de Techbedrijven door middel van een actielijst. Een dicht netwerk van geaccrediteerde factcheckers zou het internet moeten monitoren en zo desinformatie ontkrachten. Daarnaast zou een multidisciplinair team waar online platforms, zoals bijvoorbeeld Google en Facebook, onderdeel van uitmaken. Dit initiatief zou in 2018 moeten leiden tot een EU-breed ‘Code of Practice on Disinformation’.
Een belangrijke eis voor het netwerk van factcheckers zou een betere toegang tot de data van de online platforms zijn. Men stelde tevens voor om het netwerk te laten opereren als ‘trusted flaggers’. Dit betekent dat de factcheckers privileges krijgen om bepaalde berichten die zij als desinformatie beschouwen, te oormerken. De techbedrijven kunnen dan actie ondernemen op deze gemarkeerde berichten.
Tot slot pleit de EC in het document voor technologie die de identiteit van online kan verifiëren en herleiden.
Uit beide documenten van de EC wordt niet duidelijk hoe wordt vastgesteld of iets desinformatie is en welke controlemechanismen hierop zijn ingesteld. Gezien de beoogde doelstellingen kan worden geconcludeerd dat desinformatie in deze context bestaat uit informatie die de doelstellingen bedreigt. Deze doelstellingen zijn onder meer het verhogen van de vaccinatiebereidheid.
De Aankondigingsbrief van de Europese Commissie
Onderstaande afbeelding toont een selectie van de uitgangspunten. De hoofdpunten bestaan uit bestrijding van (online) desinformatie, focus op zorgmedewerkers, terughoudendheid voor vaccineren, De NGO’s, Agenda2030 en een project ‘Joint Action on Vaccination’.
De Europese Commissie uit verder de intentie om een aantal acties te ondernemen in samenwerking met de lidstaten. Actiepunten 9c en 15c bestaan uit het bestrijden van online desinformatie en het investeren in gedragswetenschappelijk onderzoek om de terughoudendheid ten aanzien van vaccinaties tegen te gaan.
De notitie wordt afgesloten met de intentie om regelmatig over de benoemde onderwerpen te rapporteren.
Het aangekondigde project Joint Action on Vaccination
De doelstellingen van het project waren:
- Monitoren van de vaccinatiedekking
- Verzekeren dat iedereen binnen de EU toegang heeft tot vaccinaties
- Verbeteren van de voorspelling van de benodigde vaccins en systemen die tekorten moeten voorkomen
- Prioriteitstelling voor onderzoek naar vaccinaties
- Verbeteren van publiek vertrouwen in vaccinaties
Deze doelstellingen zijn vertaald naar acht werkpakketten:
Vier van de acht werkpakketten kunnen worden beschouwd als de actielijnen die resultaten moesten opleveren. Het gaat hier om werkpakket 5 tot en met 8.
WP5 richtte zich op de informatievoorziening rondom vaccinaties, waarvan het resultaat is gepubliceerd op een website.
WP6 heeft een aantal rapportages over de beschikbaarheid van voldoende vaccins opgeleverd die hier terug te vinden zijn. Een separaat rapport is beschikbaar op Researchgate over de gezamenlijke inkoop van vaccins.
WP7 resulteerde in een lijvig rapport over research & development naar vaccins, en hoe men dit zou kunnen financieren. Dit rapport is tot stand gekomen gedurende de Covid-19 periode, dus zoals te verwachten is men positief over financieringsmechanismen als CEPI en GAVI.
Werkpakket 8: Vaccinatiebereidheid en -terughoudendheid
Het resultaat was een rapportage waarin specifiek aandacht werd besteed aan het monitoren van social media. Zo zou men in een vroeg stadium terughoudendheid ten aanzien van vaccinaties kunnen opsporen. In een webinar werd dit verder toegelicht.
De eindrapportage bevat aanbevelingen voor landen om aan een goed social media-beleid vorm te geven. Hierbij richtte men zich specifiek op bepaalde doelgroepen zoals de jeugd en mensen die in de gezondheidszorg werken (Health Care Workers ofwel HCW’s). Wat verder opvalt in het rapport, is dat met regelmatig verwijst naar het HPV vaccin, hetgeen in de aanloop van de coronacrisis ook door de Vaccinatiealliantie werd gebruikt als aandachtspunt.
Vervolgprojecten
Vaccinatiealliantie en de Denktank Desinformatie: Een bont gezelschap.
In eerder verschenen artikelen over de Denktank Desinformatie werd al het nodig uit de doeken gedaan. Kamervragen die door parlementslid van Hage werden gesteld, konden niet binnen de daarvoor geldende termijn worden beantwoord door de minister van VWS. Tot dit moment heerst er nog altijd een zweem van geheimzinnigheid rond de Denktank Desinformatie. De leden treden ondanks meerdere oproepen nog niet publiekelijk naar buiten over hun deelname, en de verantwoordelijke minister openbaart slechts minimale hoeveelheden informatie.
Het dagblad NRC publiceerde in het voorjaar van 2023 een artikel over de Denktank Desinformatie, waarin het nieuws werd gebracht alsof het fenomeen onbekend was.
Uit vrijgegeven WOB-documenten blijkt echter dat de redactie van NRC al in 2020 op de hoogte was van het bestaan van de Denktank Desinformatie en dat zij met leden in contact stond.
Observaties
- De Vaccinatiealliantie en de Denktank Desinformatie zijn een resultaat van doelstellingen en besluitvorming van de Europese Commissie;
- De Europese Commissie verwijst in haar besluitvormingsdocumenten naar de doelstellingen van Agenda2030 en de daarbij horende Sustainable Development Goals;
- De Europese Commissie verwijst in haar besluitvormingsdocumenten naar de doelstellingen van het World Economic Forum;
- De Europese Commissie besluit als onderdeel van haar programma dat de NGO’s GAVI en CEPI gesteund moeten worden;
- De Europese Commissie beoogde met haar initiatief het bestrijden van terughoudendheid ten aanzien van vaccinatie en (online) desinformatie. Bovendien stuurde men aan op gedragswetenschappelijk onderzoek;
- De doelstellingen van de Europese Commissie hadden in Nederland tot gevolg dat de Vaccinatiealliantie en de Denktank Desinformatie en wellicht de Corona Gedragsunit werden opgericht;
- De doelstellingen van de Europese Commissie hebben tot diverse projecten geleid.
De bron van dit artikel is : https://bomenenbos.substack.com/p/vaccinatiealliantie-en-denktank-desinformatie