Zijn mondkapjes nodig? Werken ze? Zijn ze veilig? Het zou allemaal gemakkelijk toegankelijk en controleerbaar moeten zijn. Maar dat is niet zo, waarschijnlijk omdat de drie bovenstaande vragen alle drie met ‘nee’ moeten worden beantwoord. Wordt de spoedwet misbruikt?
De plicht van de burgers
Normaal gesproken wordt een nieuwe wet eerst door de Tweede Kamer en de Eerste Kamer goedgekeurd, en daarna door de Koning ondertekend en gepubliceerd in de Staatscourant. Vanaf dat moment geldt de nieuwe wet en is de burger verplicht zich daaraan te houden.1
De mondkapjesplicht is op de valreep gepubliceerd in de Staatscourant op 30 november 2020 om direct de volgende dag in te gaan.2 Het is de eerste, en waarschijnlijk niet de laatste keer dat ministers gebruik maken van de spoedwet.
Vreemd genoeg konden wij wel de mondkapjesplicht, maar geen publicatie van de spoedwet vinden in de Staatscourant. We hebben erover gebeld met het ministerie van Algemene zaken, en ook zij konden ons geen publicatie van de spoedwet in de Staatscourant laten zien. Waarom niet? Is de spoedwet dan wel rechtsgelding? En hoe zit het dan met de mondkapjesplicht die onder de spoedwet valt? Het is ons nog niet helemaal duidelijk, maar de vraag “staat enige tijd uit” bij het ministerie van AZ, en er is beloofd dat wij zullen worden teruggebeld. Hopelijk krijgen we een antwoord.
De mondkapjesplicht is omschreven in een “ministeriële regeling”. Dit is geen wet, maar de verplichting is mogelijk omdat een spoedwet is aangenomen, waarbinnen een regeling geformuleerd kan worden die dan direct van kracht is onder de spoedwet. Zo heeft Minister Kasja Ollongren het tenminste uitgelegd aan de Eerste Kamer.3
De spoedwet heeft een enorme impact op ons dagelijks leven zoals nu al blijkt uit de mondkapjesplicht. Het dragen van mondkapjes wekt de indruk dat het gaat om bescherming, maar het gaat over het manipuleren van ons gedrag. Ook dat heeft minister Ollongren uitgelegd aan de Eerste Kamer.3 Ze had er een waterval aan woorden voor nodig, maar de wetenschappelijke onderbouwing ontbrak.
Waarop is de regeling gebaseerd?
In de staatskrant staat:1
“Uit artikel 58b, tweede lid, Wpg volgt dat de noodzaak en evenredigheid van de keuze voor een mondkapjesplicht gemotiveerd moet worden.”
“Zoals hiervoor in paragraaf 2 is vermeld, kunnen mondkapjes de verspreiding van het virus tegengaan in situaties waarin voldoende afstand houden niet altijd lukt. Wij vinden de plicht tot het dragen noodzakelijk omdat de bijdrage van mondkapjes aan het tegengaan van verspreiding van het virus, van levensbelang is op het moment dat er sprake is van verregaande verspreiding van het virus.” – Staatskrant
Dus de mondkapjes moeten ons eraan helpen herinneren dat we 1,5 meter afstand moeten houden. Dat wordt geacht van levensbelang te zijn op het moment dat er sprake is van. Verregaande verspreiding van het virus. Maar op 1 December, ten tijde van de invoering van de mondkapjesplicht daalde het aantal besmettingen al sinds begin November.
Maurice de Hond zegt op 01-12-20:4
“Dit is de grafiek van het verloop van de ziekenhuisopnames zoals die vandaag op de website staat van het RIVM. Er is duidelijk van af te leiden dat er sinds begin november een dalende trend is. De opgave van de LCPS van vandaag komt met een totaal van 1683 patiënten, die nu met Covid-19 in het ziekenhuis liggen. Dat was op 3 november nog 2653. Een daling van 37% in 4 weken tijd.” – Maurice de Hond4
Mening gaat boven cijfers en wetenschap?
De cijfers zeggen het gaat goed, maar dat is niet wat de politici vinden…
De noodzaak en evenredigheid moeten “gemotiveerd” worden, staat in de mondkapjesverplichting. Is het genoeg dat politici zeggen: “Het is wat wij vinden? “Waarom?” “Omdat wij het vinden!” Is dat genoeg?
Is het genoeg als politici op de vraag: “Op basis waarvan vindt u dat?” – geen enkele andere expert aan kunnen dragen dan de “experts” die zeggen “Het is wat wij – de experts – vinden”? Waarom? Omdat WIJ het vinden? Waaruit blijkt dat?
Het aantonen van noodzaak en evenredigheid zou toch zeker onderbouwd moeten kunnen worden met cijfers en met wetenschap?
Als aannames en meningen de enige motivatie zijn die politici kunnen overleggen – in een tijd dat de cijfers zeggen: we gaan de goede kant op – waar zijn we dan mee bezig? Staat in dat geval het gebruik maken van de spoedwet niet gelijk met het misbruik maken van de spoedwet?
Voor het invoeren van de mondkapjesplicht, onder een wet die niet openbaar is op het moment dat deze plicht ingaat is geen wetenschappelijke onderbouwing aangeleverd, noch overtuigende cijfers. Hoe hebben de politici het aangepakt?
Noodzaak en evenredigheid zouden moeten kunnen worden aangetoond
Waarop baseren de ministers de mondkapjesplicht? Nogmaals: in de regeling die door hen zelf is opgesteld staat: dat de noodzaak en evenredigheid voor de keuze van de mondkapjesplicht gemotiveerd moet worden en ze wijzen daarbij op art 58b lid twee van de Wet publieke gezondheid (Wpg).1
Of zij hieraan hebben voldaan is maar de vraag. Maar dit is hoe zij het hebben gedaan.
I. Noodzaak aangetoond?
Laten we eerst kijken naar de noodzaak. De ministers baseren zich slechts op het advies van het OMT waarin de mondkapjes worden aanbevolen, zo bericht NOS Teletekst op 2 oktober “omdat mensen dit graag willen”
Maar voorzitter van het OMT Jaap van Dissel geeft al sinds het begin van de COVID-19 crisis aan dat mondkapjes “een buitengewoon gering effect” hebben op het indammen van het coronavirus.
Hij heeft gezegd dat je heel misschien één geval van COVID-19 (waar 98% van de mensen nauwelijks klachten van krijgt) kunt voorkomen door 200.000 mensen een week lang een mondkapje te laten dragen.5
Moeten we dit serieus nemen? De deskundige die zegt dat het geen effect heeft, maar “de mensen willen het zo graag”? Sinds wanneer geeft dat de doorslag om een verplichting in te stellen?
ECDC
In de regeling van 30 november wordt verwezen naar één publicatie over de mondkapjes. Dit is geen wetenschappelijk artikel, maar de mening van het European Centre for Disease Control (ECDC). Alsof we nog niet genoeg meningen hebben gehoord benadrukt het ECDC dat het document niet is gebaseerd op wetenschappelijke feiten, maar op een mening:
“This document provides the ECDC opinion on the suitability of face masks and other face covers in the community by individuals who are not ill in order to reduce potential pre-symptomatic or asymptomatic transmission of COVID-19 from the mask wearer to others. Available in 26 languages.” – ECDC 08-04-206
Meningen maken de dienst uit?
Al in de verdediging van de spoedwet gaf minister Ollogren aan dat ook haar mening van doorslaggevende kracht is in deze. Wat betreft het wetenschappelijk bewijs van de werkzaamheid van een maatregel zegt Ollongren:
“Dus wetenschappelijk bewijs, mooi, maar dat is voor de noodzaak niet per se noodzakelijk. Je kunt ook andere gronden en onderbouwingen aanvoeren om zo’n maatregel toch te nemen. Bijvoorbeeld dat je vindt dat een maatregel een bijdrage levert aan het bereiken van een doel en daarom noodzakelijk is.”7
Hoe groot is de medische kennis van minister Ollongren? Wie is zij dat ze meent dat wetenschappelijk bewijs niet nodig is? En wat het ECDC betreft – hun mening is gepubliceerd op 8 april 2020. In die tijd werd steeds maar weer benadrukt dat we nog weinig wisten over het virus. Er zijn inmiddels vele onderzoeken gedaan en gepubliceerd; kunnen we stellen dat een mening van 8 april 2020 inmiddels achterhaald is?
Ja zeker! Als je het artikel leest kom je erachter dat de nadruk blijkt te liggen op het beperken van de verspreiding door asymptomatische dragers van het virus. Maar dit is achterhaald.
Verspreiding door asymptomatische dragers is achterhaald
Nature – Wetenschappelijk tijdschrift ‘Nature’ heeft op 20 November 2020 een onderzoek gepubliceerd – niet alleen een mening – waaruit blijkt dat asymptomatische (dat wil zeggen: wel besmet, maar zonder ziektesymptomen) mensen in China de mensen waarmee zij nauwe contacten onderhielden niet hebben besmet.
“There were no positive tests amongst 1,174 close contacts of asymptomatic cases.” (Er waren geen positieve testen onder de 1,174 nauwe contacten van asymptomatische gevallen) – Nature 8
‘The Lancet’ – En recenter, op 19 November 2020 publiceerde medische vakblad ‘The Lancet’ een wetenschappelijk onderzoek waarin werd geconcludeerd dat RNA-detectie, niets zegt over besmettelijkheid.
“Our study shows that despite evidence of prolonged SARS-CoV-2 RNA shedding in respiratory and stool samples, viable virus appears to be short-lived. Therefore, RNA detection cannot be used to infer infectiousness.” (‘Onze studie toont aan dat ondanks het bewijs van langdurige SARS-CoV-2 RNA-uitscheiding in respiratoire en ontlastingsmonsters, levensvatbaar virus van korte duur lijkt te zijn. Daarom kan RNA-detectie niet worden gebruikt om besmettelijkheid af te leiden.’ – The Lancet9
De wetenschap is het kennelijk niet eens met de mening van de drie politici die de regeling hebben ondertekend. De noodzaak voor een mondkapjesplicht lijkt totaal niet aangetoond door de meningen van de politici. De wetenschap echter toont duidelijk aan dat de noodzaak er NIET is.
II. Evenredigheid aangetoond?
Los van de noodzaak stelt de wet Wpg dat de ministers ook de evenredigheid moeten aantonen. Van Dale definieert even·re·dig (bijvoeglijk naamwoord, bijwoord) als: “in gelijk blijvende verhouding tot elkaar staand”. 10
Dus als je een drastische maatregel toepast kun je een drastisch resultaat verwachten. Daar komt het op neer. Maar het lijkt erop dat deze drastische maatregel – het beperkt onze vrijheid – nooit een evenredig resultaat kan opleveren. Ten eerste omdat, zoals van Dissel zegt: “Het effect gering is”. Ten tweede omdat het verschil tussen een dwingende en een verplichtende maatregel ook gering is omdat al veel mensen mondkapjes dragen. En tenslotte omdat er uitzonderingen in de regeling staan waardoor een groep mensen nog steeds zonder mondkapjes mag rondlopen.
Wybren van Haga stelde hier weer de juiste vragen over en kreeg zoals gewoonlijk weer geen antwoord. U leest het goed: het is onbegrijpelijk dat er gewoon geen antwoord kwam op het verschil tussen een dringend advies en een mondkapjesplicht.
Hoe de evenredigheid ins “aangetoond”
In de regeling wordt weer een OMT-advies aangehaald. Uit de regeling citeren wij: “In dit advies schrijft het OMT verder dat het effect van breed niet-medisch mondkapjesgebruik groter wordt naarmate sprake is van een toenemend aantal besmettingsgevallen.”1
Maar die besmettingsgevallen lijkt nu juist te dalen, en bovendien weten we inmiddels dat de manier waarop die worden vastgesteld met een PCR-test zeer dubieus is. Recentelijk stelde Pieter Borger in een interview bij Café Weltschmerz:
“Het coronabeleid overal in de wereld is gebaseerd op deze diagnostische test, waar extreem veel aan vast hangt. Dan mag dat ding op zijn minst goed werken. “Deze test hebben we geanalyseerd met een aantal wetenschappers die verstand hebben van PCR en die komen tot tien bevindingen die vernietigend zijn voor deze test.” – Peter Borger11
Minimaal effect en vals gevoel van veiligheid
Veel mensen dragen al een mondkapje in de Supermarkt. Silvia Witteman kwam in haar snelle Twitter-enquête op 93%.12 Wat gaat die verplichting dan toevoegen? Maximaal 7% maar waarschijnlijk minder gezien alle uitzonderingsmogelijkheden.
De ECDC waarschuwt bovendien dat er een vals gevoel van veiligheid kan ontstaan en onjuist gebruik van mondkapjes het risico op besmetting vergroot:
“Het gebruik van mondmaskers kan een vals gevoel van veiligheid geven, wat leidt tot suboptimale fysieke afstand, slechte ademhalingsetiquette en handhygiëne – en zelfs niet thuisblijven als iemand ziek is.”
“Het risico bestaat dat onjuiste verwijdering van het mondmasker, de omgang met een besmet mondmasker of een sterkere neiging om het gezicht aan te raken tijdens het dragen van een mondmasker door gezonde personen het risico op overdracht juist vergroot.”– ECDC6
We willen nogmaals benadrukken dat dit staat in een artikel dat de grondslag is voor de minister om aan te tonen dat er een noodzaak bestaat voor een mondkapjesplicht.
Maar hiermee is de evenredigheid dus ook niet aangetoond. We hebben te maken met politici die kennelijk hun eigen agenda hebben, en zich niet laten tegenhouden door feiten.
Hoe lang gaat dit “nieuwe regime” duren?
De spoedwet is officieel voor drie maanden aangenomen, maar kan telkens met een periode van drie maanden worden verlengd.13
Over de feiten dat niet-medische mondkapjes niet werken; slecht zijn voor je gezondheid doordat ze de uitscheiding van afvalstoffen met de uitademing belemmeren; slecht zijn voor het milieu – en tegen de internationale verdragen rond ‘Informed consent’ ingaan terwijl autoriteiten zich hieraan dienen te houden krachtens artikel 954 van de grondwet, hebben wij al meerdere malen geschreven.o.a 14,15,16,17 De artikelen zijn nog steeds van kracht. Bovendien is de spoedwet onderhevig aan kritiek van onder andere de Orde van Advocaten.18
Het is onvoorstelbaar wat er allemaal voor onze ogen gebeurt – en dat er dan nog steeds veel mensen zijn die het niet kunnen of willen zien.
Wat maken een handjevol politici er een puinhoop van!
Bronnen:
1. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/wetgeving/hoe-komt-een-wet-tot-stand
2. https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2020-62032.html
3. https://login.spotr.media/eerstekamer/vlcvukys6tuh.mp4
4. https://maurice.nl/2020/12/01/we-gaan-de-goede-kant-op-maar-dat-mogen-we-van-het-rivm-niet-horen/
5. Jaap van Dissel: “200.000 mensen moeten een week lang een mondkapje dragen om MISSCHIEN -en dan zeg ik nog misschien- 1 corona besmetting te voorkomen.“ Bronnen: https://www.facebook.com/pvanaarle/posts/10158549399684036 en https://www.youtube.com/watch?v=lIz0U6eF7is
6. https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/using-face-masks-community-reducing-covid-19-transmission en https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/Use%20of%20face%20masks%20in%20the%20community_NL.pdf
7. https://stichtingvaccinvrij.nl/minister-ollongren-we-gaan-niet-voor-wetenschappelijk-bewijs-welke-opties-hebben-we-in-dat-geval/
8. https://www.nature.com/articles/s41467-020-19802-w
9. https://www.thelancet.com/journals/lanmic/article/PIIS2666-5247(20)30172-5/fulltext
10. https://www.vandale.nl/gratiswoordenboek/nederlands/betekenis/evenredig#.X8Zux1NKiN4
11. Pieter Borger Het PCR-doek valt’ | Peter Borger en Jorn Lukaszczyk https://www.youtube.com/watch?v=bcVSwSxDn24&feature=share
12. 93% van de volgers van Silvia Witteman (Volkskrant Columnist) doet al boodschappen met Mondkapje voor de verplichting. https://twitter.com/sylviawitteman/status/1332374509618343938
13. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-covid-19/nederlandse-maatregelen-tegen-het-coronavirus/coronawet-vervangt-noodverordeningen
14. https://stichtingvaccinvrij.nl/mondkapjes-op-middelbaar-onderwijs-geen-bescherming-wel-klachten-sufheid-concentratieproblemen-verlaagde-leerprestaties/
15. https://stichtingvaccinvrij.nl/het-mondkapjes-experiment-van-onderzoeksjournalist-del-bigtree/
16. https://stichtingvaccinvrij.nl/mondkapjes-bescherming-en-aerosolen/
17. https://stichtingvaccinvrij.nl/mondkapjes-worden-ingezet-als-middel-tot-gedragsverandering/
18. https://stichtingvaccinvrij.nl/juriste-isa-kriens-geeft-uitleg-over-mondkapjesplicht-en-over-advies-orde-van-advocaten/
Over de auteurs:
Door Frankema is moeder van twee ongevaccineerde, inmiddels volwassen kinderen, schrijfster van ‘Vaccinvrij – ouders, artsen en wetenschappers over vaccins en vaccinvrij opgroeien’, en initiatiefneemster van de stichting Vaccinvrij.
Joris Baas is vader van twee gedeeltelijk gevaccineerde kinderen en zeer actief op onder andere social media.