Samoa is een prachtig eiland in de Stille Oceaan. De afgelopen jaren is er nauwelijks mazelen gemeld, maar in 2019 werd de mazelenepidemie van Samoa wereldnieuws.[1] Er zijn vele vragen waar wij in dit artikel een antwoord op zoeken.
Was de plotselinge daling van de vaccinatiegraad van 77% naar 31% in 2018 werkelijk de oorzaak van de epidemie die in 2019 uitbraak? Moet Samoa als voorbeeld dienen voor een mediacampagne: ‘lage vaccinatiegraad betekent hoog risico op een uitbraak’? Kwam de epidemie tot een einde door het (gedeeltelijk gedwongen) vaccineren van een bang gemaakte bevolking, of door voedingssupplementen en vitamine A? En waarom kreeg, nadat alles voorbij was, de premier als toetje 12.8 miljoen dollar van de Wereldbank voor het managen van toekomstige mazelen-epidemieën, terwijl het vaccin 15 jaar beschermt?
Censuur – beeldvorming en verplichte vaccins
Wat er in de kranten staat over ‘uitbraken van de mazelen’ en de ‘noodzaak om te vaccineren’ is wat ons betreft beeldvorming bedoeld om het streven een globale vaccinatieplicht te rechtvaardigen. Er is veel goed onderbouwde informatie te vinden op het internet. Maar het wordt steeds sterker gecensureerd. We hebben een aantal belangrijke items (deels) vertaald, en complementeren het met vragen en aanvullende informatie.
Informatie van Dr Sherri Tenpenny – onderhevig aan censuur
Dr. Sherri Tenpenny, is een gediplomeerd arts, werkzaam in een door haar opgericht medisch centrum, en doet al ruim 20 jaar onderzoek naar vaccins.2 Haar informatie over vaccins wordt gecensureerd door Google, Facebook en de reguliere media. De onderstaande vertaling geeft een schets van de situatie in 12 bulletpoints.3
De echte crisis in Samoa – Dr. Sherri Tenpenny
- Juli 2018: twee baby’s stierven onmiddellijk na toediening van het MMR-vaccin. Na het incident daalde de Samoaanse vaccinatiegraad volgens een schatting van de WHO/ UNICEF voor volledige vaccinatie tegen de mazelen van 74% naar 31%
- 1 oktober 2019: UNICEF levert 115.500 doses mazelenvaccins en verdunningsmiddelen af.
- Half oktober: het eerste kind dat aan de mazelen is overleden
- 15 november: de regering van Samoa kondigt officieel de noodtoestand aan.
- 26 nov: start van een nationale mazelen-vaccinatiecampagne met behulp van mobiele vaccinatieteams en speciale vaccinatiecabines
- 30 november: nog eens 100.000 doses BMR-vaccin worden verzonden vanuit Nieuw-Zeeland.
- 1 december: gefaciliteerd via sociale media, 200 pakketten vitamines, probiotica en superfoods worden naar Samoa gestuurd. Personen die een ‘alternatieve’ behandeling van vitamine C en vitamine A krijgen herstellen.
- 5-6 december: Huis-aan-huisvaccinatie begint. Elke man, elke vrouw en elk kind werd gedwongen om een BMR-vaccinatie te ontvangen, ongeacht eerdere infectie of vaccinatiestatus. Alleen de politie en mobiele vaccinatieteams waren toegestaan op de openbare weg.
- 5 december: de VN roept op tot meer censuur op sociale media om ‘het publiek te beschermen’.
- 6 december: Degenen die een anti-vax geluid uitten of holistische zorg wilden bieden, werden bedreigd of gevangen gezet. De meest prominente activist van Samoa, Edwin Tamasese, werd door de politie gearresteerd voor het afraden van conventionele medische behandelingen zoals antibiotica en paracetamol (een equivalent van Tylenol).
- 6 december: de premier van Samoa heeft de Verenigde Staten $ 10,7 miljoen gevraagd voor training en bewaking tegen toekomstige uitbraken van mazelen.
Wat? Wacht eens even.
- Nu iedereen is gevaccineerd of opnieuw is gevaccineerd, inclusief volwassenen, zou er in de komende tien jaar geen nieuwe uitbraak moeten plaatsvinden, toch?
- En waarom hadden ze 215.000 doses mazelen-vaccin nodig als de hele bevolking van het land kleiner is dan 198.000 en de bevolking van Samoaanse kinderen in de leeftijd van 0 tot 5 jaar (die twee doses MMR zou krijgen) slechts 22.555 is?
- En waarom hebben ze dat geld nodig als alles voorbij is?
Wij hebben een aantal vragen over de crisis
Vraag 1: Wat is de invloed van de levensomstandigheden en voeding op het gevaar van een kinderziekte zoals de mazelen?
We vonden een antwoord op het blog van ‘The Vaccine Reaction’.
The Vaccine Reaction – onderhevig aan censuur
The Vaccine Reaction is het blog van het National Vaccine Information Center (nvic.org). Co-oprichtster van NVIC is Barbara Loe Fisher, die zich al meer dan 30 jaar inzet voor transparante informatie en het behoud van een vrije keuze.4 The Vaccine Reaction wordt gecensureerd door Google, Facebook en de reguliere media. Onderstaande informatie is een gedeeltelijke vertaling van ‘Samoa measles outbreak response’.5
“De overgrote meerderheid (meer dan 95%) van de sterfgevallen door mazelen komt voor in landen met lage inkomens per hoofd van de bevolking en zwakke infrastructuren voor de gezondheidszorg.6
Wat ook speelt is de impact van voeding op de vatbaarheid van mensen om ernstig ziek te worden of te overlijden aan infectieziekten zoals mazelen. Ondervoeding is een belangrijk en groeiend probleem in Samoa, met name onder de kinderen.7
Gezien de ondervoeding bij Samoaanse kinderen, is het redelijk om aan te nemen dat een deel van de sterfte aan de mazelen te maken heeft met omgevingsfactoren die het risico op complicaties bij mazelen verhogen. Een studie door Peter R. Belamarich, MD gepubliceerd in het tijdschrift Pediatrics in Review merkte op:
“Kinderen die meer dan 100% van het verwachte gewicht voor hun leeftijd hadden, ondervonden geen sterfte bij mazelen, kinderen met 90% van het verwachte gewicht voor hun leeftijd (licht ondervoed) hadden een sterftecijfer van 10%, en degenen met 55% van het verwachte gewicht voor hun leeftijd (zeer ernstig ondervoed) hadden een sterftecijfer van bijna 50%”.8
Vraag 2: Waarom is de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) – die is opgezet om de wereldgezondheid te verbeteren – niet primair geïnteresseerd in het oplossen van de extreme armoede?
Hier zouden we een apart artikel over kunnen schrijven. Maar aangezien we dat al zo vaak hebben gedaan gaan we er in dit artikel niet verder over uitweiden, maar verwijzen u naar de volgende selectie:
Bill Gates Foundation is na de Amerikaanse regering de grootste donateur van WHO
Hoe zet je een nationaal, verplicht vaccinatieprogramma op?
Wereldgezondheidsorganisatie – in de greep van farma?
Vraag 3: Wat is de rol van de WHO bij het verplicht stellen van vaccins in Samoa?
Samoa heeft de afgelopen jaren tot 2019, bijna geen gevallen van mazelen gemeld aan de WHO. De vaccinatiegraad was laag, vanwege twee baby’s die enkele minuten na toediening van het mazelen-vaccin overleden in 2018.9 Vanaf 2018 had slechts 31% van de kinderen één of twee doses van het mazelen-vaccin gekregen.10
Uit een rapport dat de werkzaamheden van de WHO in Samoa beschrijft blijkt dat de WHO vanaf 2018 in Samoa bezig was om in samenwerking met de lokale overheid een “kader op te zetten voor het opbouwen van de nationale capaciteit om noodsituaties op te sporen, zich erop voor te bereiden en erop te kunnen reageren”.11
Samoa was klaar om met steun van de machtige WHO voor de hele wereld als voorbeeld te dienen voor het volgende scenario: een lage vaccinatiegraad is verantwoordelijk voor een mazelenuitbraak, en als iedereen wordt gevaccineerd is die uitbraak snel weer ‘onder controle’.
9 oktober 2019
Het Ministerie van Volksgezondheid belegde op 9 oktober 2019 een persconferentie in Apia om mede te delen dat er een verdenking was van één mazelen-geval, dat afkomstig zou zijn van een mazelenuitbraak in Auckland (Nieuw-zeeland). Het Ministerie meldde verder dat als de laboratoriumresultaten die naar Australië waren verzonden positief waren, verklaard zou worden dat er een mazelenuitbraak was.12
Vroeger mochten de kinderen met de mazelen gewoon een weekje op bed liggen, maar dat is verleden tijd. Hetzelfde persbericht meldt na één verdenking van de mazelen:
“De regering van Samoa is van plan faciliteiten in te richten om patiënten met mazelen te isoleren, en in Apia een mobiele vaccinatiekliniek op te zetten om kudde-immuniteit te versnellen” en de “WHO waarschuwt voor onnodige vliegreizen naar Samoa.”
16 october 2019
Op 16 oktober werd de “mazelenepidemie” bevestigd. Uit het persbericht van de overheid komen de volgende citaten:
“Van de 28 specimens van gevallen van vermoedelijke mazelen die op 30 september 2019 naar het Victorian Infectious Disease Reference Laboratory Melbourne, Australië zijn verzonden, zijn tijdens het weekeinde twaalf (12) resultaten ontvangen. Van deze twaalf waren er vier bevestigde gevallen; een volwassene en drie kinderen. Allen zijn zonder complicaties behandeld en ontslagen.”
“Op 2 oktober 2019 hebben we nog eens 8 exemplaren van gevallen van vermoedelijke mazelen verzonden. Huidige resultaten ontvangen vanmiddag van deze acht verzonden specimens onthulden drie nieuwe bevestigde gevallen. Van deze drie positieve gevallen waren er twee kinderen jonger dan vijf jaar en was één een volwassene van 22 jaar oud. Alle zijn behandeld en ontslagen.”
“Tot op heden zijn in totaal zeven bevestigde gevallen gemeld. In afwachting bevestigen we nu een mazelenepidemie.”14
Zeven bevestigde mazelengevallen zijn kennelijk al voldoende om de mazelenepidemie als feit te bestendigen. De vaccins werden vanaf 1 oktober al door UNICEF verstrekt, en alle bewoners van het eiland moesten zich laten vaccineren.15 Het aantal mazelengevallen nam snel toe, en op 15 november werd de noodtoestand afgekondigd. Het officiële bericht van de Samoaanse overheid luidde als volgt:
“Het ministerie van Volksgezondheid van Samoa heeft op 16 oktober 2019 een nationale mazelenuitbraak uitgeroepen. De regering van Samoa heeft op 15 november 2019 de noodtoestand uitgeroepen. In het kader van de nieuwe ‘Orders of the State of Emergency’ (orders van de noodtoestand) heeft de regering vaccinatie verplicht gesteld voor doelgroepen die prioriteit hebben. Samoa heeft op 15 november zijn National Emergency Operations Center (NEOC) geactiveerd, dat dagelijks bijeenkomt om de noodhulp te coördineren en updates over de situatie geeft. Niet-gevaccineerde zwangere vrouwen mogen niet naar hun werkplek (openbare en particuliere sector).”16
Vraag 4: Wat kunnen de gevolgen zijn van het injecteren van een levend virus vaccin?
Het mazelen-vaccin is een levend virus vaccin en geeft in 5%-10% van de gevallen “mazelachtige symptomen”.17 De CDC zegt op haar website:18
‘Een klein percentage ontvangers van het mazelen-vaccin krijgt uitslag en koorts 10-14 dagen na toediening van het vaccin. Tijdens uitbraken wordt het mazelen-vaccin toegediend om de uitbraak onder controle te houden en in deze situaties kunnen vaccin-reacties per ongeluk worden geclassificeerd als gevallen van mazelen.’ – Centers for Disease Control and Prevention (CDC)
De hierna volgende informatie is afkomstig van een persbericht (gedateerd op 28-10-2019) van UNICEF (een organisatie die nauw samenwerkt met de WHO), en van de WHO zelf. MCV wil zeggen: Measles Containing Vaccine (mazelen-bevattend vaccin).19,20,21,22
Samoa:
Totale bevolking: 196.440
Vaccinatiestatus MCV1 2018: 40%
Vaccinatiestatus MCV2 2018: 28%
Sinds 1 oktober 115.500 vaccinaties naar Samoa
Op 16 oktober officiële verklaring mazelenuitbraak
Fiji:
Totale bevolking: 905.502
Vaccinatiestatus MCV1 2018: 81%
Vaccinatiestatus MCV2 2018: 95% = niet bestaande kudde immuniteit
Sinds 1 oktober 135.000 vaccinaties naar Fiji
Op 7 november officiële verklaring mazelenuitbraak
Tonga:
Totale bevolking: 108.020
Vaccinatiestatus MCV1 2018: 99% = niet bestaande kudde immuniteit
Vaccinatiestatus MCV2 2018: 99% = niet bestaande kudde immuniteit
Sinds 1 oktober 12.000 vaccinaties naar Tonga
Op 24 oktober officiële verklaring mazelenuitbraak
Wonderbaarlijk genoeg had UNICEF al vóór de uitbraak gezorgd voor voldoende vaccins, en er werden nog meer vaccins aangevoerd toen de ‘noodtoestand’ werd afgekondigd.
Vraag 5: Wat zou er gebeuren zijn als de reguliere hulpverlening zich tijdens mazelen-uitbraken – er was een tijd dat dat heel gewoon was – alleen zou richten op het verstrekken van vitamine A en C, zonder koortsremmers en zonder vaccins?
In Samoa werden koortsremmers (Panadol en Pamol) gegeven aan mazelen-patiënten. Voor een virusziekte als de mazelen is dit funest. Het lichaam genereert koorts om het virus te doden, en als je de koorts onderdrukt saboteer je het immuunsysteem. Dan kan de ziekte juist gevaarlijker worden.
UNICEF heeft vanaf het begin ook vitamine A geleverd, maar kennelijk verliep de distributie van vitamine A niet zo voorspoedig als de distributie van vaccins. De lokale krant van Samoa, de ‘Samoa Observer’ berichtte (een week vóór de noodtoestand werd aangekondigd) op 6 november:
“In een schriftelijk antwoord op vragen van de Samoa-waarnemer bevestigde de WHO dat Samoa wacht op een ‘aanstaande komst’ van supplementen. In bepaalde populaties met een risico op vitamine A-tekort, beveelt de WHO aan dat kinderen vitamine A-supplementen gebruiken, omdat is aangetoond dat het de kindersterfte tot 24% vermindert.”
“Een tekort aan vitamine A is een erkende risicofactor in gevallen van mazelen bij kinderen, en het is bewezen dat met de behandeling van ernstige gevallen vitamine A de mortaliteit (sterfte) door het virus vermindert.” – Samoa Observer23
Vraag 6: Wat waren de berichten in de reguliere media?
2 december: Dodental mazelenuitbraak Samoa loopt op, vooral veel kinderen ziek “Een mazelenuitbraak op het Polynesische eilandstaatje Samoa heeft aan zeker 53 mensen het leven gekost. Vooral kinderen jonger dan 5 jaar zijn bezweken aan de gevolgen van deze zeer besmettelijke ziekte. Twee weken geleden is de noodtoestand uitgeroepen. Sindsdien zijn de scholen gesloten en moet de bevolking zich laten inenten.” – NOS24
2 december: Vaccinatieangst op Samoa: aantal mazelendoden stijgt naar 53 “Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is het eiland in de greep van ‘vaccinatieangst’.” – Volkskrant25
5 december: Mazelenepidemie legt Samoa plat, niet-gevaccineerden hangen rode vlag “De overheid heeft donderdag en vrijdag alle voorzieningen stilgelegd om verdere verspreiding te voorkomen. Busjes van de overheid rijden rond om die inentingen toe te dienen.” – Nu.nl26
Vraag 7: Wat is de rol van Facebook in het geheel?
Op facebook werd getracht om de achtergronden van het verhaal ook naar buiten te brengen, en de ‘anti-vaxxers’ probeerden tevens om de Somoanen te voorzien van vitamines en voedingssuplementen.27 Een leidende rol hierin speelde Edwin Tamasese. Hij werd op 5 december gearresteerd en op 10 december op borgtocht weer vrijgelaten.28,29 Het minder goede nieuws is dat hij met strikte regels op borgtocht werd vrijgelaten; hij mag niet meer op Facebook over vaccinaties spreken, en geen vitaminetabletten meer uitdelen. Ook heeft hij zijn reisdocumenten in moeten leveren, en hij moet zich wekelijks melden bij de politie. 30
Over Edwin Tamasese berichtte de Nederlandse pers op 7 december:
Anti-vaxxer gearresteerd na dodelijke mazelenuitbraak “Tamasese, wiens kinderen beiden zijn ingeënt evenals hijzelf, zou de vaccinatiecampagne een ‘moordpartij’ hebben genoemd. Hij adviseerde zijn klanten, van wie er enkelen in het ziekenhuis zijn beland, vitamines te slikken in plaats van zich tegen de dodelijke ziekte te laten vaccineren. Premier Tuilaepa Aiono Sailele Malielegaoi zegt dat er sprake is van een ‘zero-tolerance beleid’ ten aanzien van de anti-vaxxers nu er mensen sterven.”30
Vraag 8: Waarom zijn de jaarlijks miljoenen sterfgevallen van de honger geen wereldnieuws, en sterfgevallen aan de mazelen wel?
De WHO slaagt er maar niet in om de infrastructuur op te zetten die nodig is om een einde te maken aan extreme armoede – de oorzaak van miljoenen sterfgevallen aan honger en ondervoeding van kinderen in ontwikkelingslanden31 – maar wel om aldaar een infrastructuur op te zetten om ‘elk kind ter wereld te vaccineren’ – de droom van zakenman Bill Gates.
Sinds de ondertekening van het European Vaccin Action Plan (EVAP), dat onderdeel is van het door de WHO opgezette Global Vaccine Action Plan (GVAP), hebben de media zich geschaard achter de WHO. En niet alleen de media, ook universiteiten, politici en medici – die de ‘aanbevelingen van de WHO’ allemaal klakkeloos opvolgen.32
Ook aan het EVAP hebben wij al vele malen aandacht besteed.
Overzicht van de toename, en de reden voor verplicht vaccineren in Europa – hoe het EVAP zich voor onze ogen voltrekt
Start van het Europees gemeenschappelijk optreden inzake vaccinatie – het persbericht dat ons zorgen baart
Brussel vergadert over het ‘herstellen van het vertrouwen in vaccins’ – of gaat het over iets anders?
In tien stappen naar een wereld waarin elk kind is gevaccineerd?
Vraag 9: Hoe is het afgelopen?
Op 10 december verschijnen er twee persberichten in de ‘Samoan Observer’:
Persbericht 1: “Er zijn de afgelopen dag geen nieuwe mazelen-sterfgevallen geregistreerd in Samoa, omdat het aantal nieuwe infecties daalt tot waarschijnlijk het laagste niveau in weken. Dat brengt het totale aantal gevallen van mazelen op 4.819 sinds de regering een epidemie heeft verklaard.” – Samoa Observer33
Persbericht 2: “Samoa ontvangt T $ 34 miljoen (US $ 12,8 miljoen) van de Wereldbank om de mazelenepidemie te onder controle te houden en het gezondheidssysteem in de komende vijf jaar te herstellen.”
“Een subsidie van US $ 3,5 miljoen (T $ 9,3 miljoen) gaat naar de respons op de mazelenepidemie, en tussen 2020 en 2025 zal een volgende subsidie van $ 9,3 miljoen (T $ 24,7 miljoen) worden besteed aan een programma ter versterking van de gezondheidssector, dat over de hele linie gericht zal zijn op ziektepreventie.”34
Vraag 10: Wat krijgen de artsen te horen?
‘Medisch Contact’ – een vakblad voor Nederlandse Artsen vat het hele verhaal als volgt samen:
“Dankzij de recente massavaccinatie op het Polynesische eiland Samoa is 93 procent van de bevolking gevaccineerd tegen de mazelen. Er zijn 72 mensen aan de mazelen overleden, zo heeft de overheid bekendgemaakt, die eerder deze week de bevolking eraan herinnerde dat de op 15 november uitgeroepen noodtoestand in verband met de mazelenepidemie op het eiland nog altijd van kracht is.
De vaccinatiegraad op Samoa was kort voor de uitbraak gezakt naar iets boven de 30 procent, waardoor de bevolking uiterst vatbaar is voor besmetting. Kinderen tot en met 18 jaar mogen zich nog altijd niet in scholen en andere openbare gebouwen vertonen.
Gelukkig zien we nu met de toenemende vaccinatiegraad eindelijk tekenen dat het aantal nieuwe gevallen van mazelen in Samoa afneemt.
De WHO heeft eerder gezegd dat de lage vaccinatiegraad onder meer te wijten is aan de invloed van online ‘campagnes’ van tegenstanders van vaccinatie.”35
Vraag 11: Wat tracht de stichting Vaccinvrij met uw hulp te bereiken?
Ook wij worden gecensureerd door Google, Facebook en de media. Wij verzoeken u dringend de informatie die wij naar buiten brengen onder de aandacht te brengen van uw familie en vrienden en uw (consultatiebureau)arts. Wat in Samoa gebeurt kan ook gebeuren in de rest van de wereld. Wij staan voor het behoud van een vrije vaccinatiekeuze, maar zijn in feite niet meer dan de luis in de pels van een machtig medisch-industrieel complex. Wij hebben geen enkele illusie dat wij in staat zullen zijn om het tij te keren zonder uw hulp.
Bronnen:
- https://apps.who.int/immunization_monitoring/globalsummary/countries?countrycriteria%5Bcountry%5D%5B%5D=WSM
- http://tenpennyimc.com/
- https://vaxxter.com/the-real-crisis-in-samoa/
- https://www.nvic.org/about/barbaraloefisher.aspx
- https://thevaccinereaction.org/2019/11/samoas-measles-outbreak-and-response/
- https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/measles
- https://borgenproject.org/malnutrition-in-samoa/
- https://pedsinreview.aappublications.org/content/19/2/70?sso=1&sso_redirect_count=1&nfstatus=401&nftoken=00000000-0000-0000-0000-000000000000&nfstatusdescription=ERROR%3a+No+local+token
- https://www.tvnz.co.nz/one-news/world/two-babies-die-in-samoa-hospital-minutes-after-receiving-mmr-vaccinations-investigation-underway?utm_source=AusSMC+mailing+list&utm_campaign=830e1f7804-EMAIL_CAMPAIGN_2018_07_10_01_22&utm_medium=email&utm_term=0_90d9431cd5-830e1f7804-137603557&fbclid=IwAR0Sx3Uv-u4UmMwFqNdDSeLlMb1oDe-GwRqQ-bYR7f-m6UW_hS1ulM6B73k
- https://www.who.int/immunization/monitoring_surveillance/data/wsm.pdf
- https://www.who.int/samoa/our-work
- https://reliefweb.int/report/samoa/samoa-measles-dg-echo-government-who-media-echo-daily-flash-11-october-2019
- https://reliefweb.int/report/samoa/ministry-health-press-release-1-measles-epidemic
- https://reliefweb.int/report/samoa/ministry-health-press-release-1-measles-epidemic
- https://www.unicef.org/press-releases/unicef-delivers-over-260000-vaccines-and-medical-supplies-fight-measles-outbreaks
- http://www.samoagovt.ws/wp-content/uploads/2019/12/Samoa-National-Measles-Response-and-Recovery-Appeal-06_12_2019-w-BA.pdf
- https://www.ntvg.nl/artikelen/de-mazelen-na-bmr-vaccinatie/reacties
- https://www.cdc.gov/measles/lab-tools/genetic-analysis.html
- https://www.unicef.org/press-releases/unicef-delivers-over-260000-vaccines-and-medical-supplies-fight-measles-outbreaks
- http://apps.who.int/immunization_monitoring/globalsummary/countries?countrycriteria%5Bcountry%5D%5B%5D=TON
- http://apps.who.int/immunization_monitoring/globalsummary/countries?countrycriteria%5Bcountry%5D%5B%5D=FJI
- http://apps.who.int/immunization_monitoring/globalsummary/countries?countrycriteria%5Bcountry%5D%5B%5D=WSM
- https://www.samoaobserver.ws/category/samoa/52796
- https://nos.nl/artikel/2312955-dodental-mazelenuitbraak-samoa-loopt-op-vooral-veel-kinderen-ziek.html
- https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/vaccinatieangst-op-samoa-aantal-mazelendoden-stijgt-naar-53~b3642a02/
- https://www.nu.nl/buitenland/6015694/mazelenepidemie-legt-samoa-plat-niet-gevaccineerden-hangen-rode-vlag.html
- https://www.rnz.co.nz/news/world/404583/anti-vaxers-send-vitamin-a-to-samoa
- https://www.samoaobserver.ws/category/samoa/54397
- https://www.samoaobserver.ws/category/samoa/54496
- https://joop.bnnvara.nl/nieuws/anti-vaxxer-gearresteerd-na-dodelijke-mazelenuitbraak
- https://www.worldhunger.org/world-child-hunger-facts/
- https://www.who.int/immunization/global_vaccine_action_plan/partners_stakeholders/en/
- https://www.samoaobserver.ws/category/samoa/54518
- https://www.samoaobserver.ws/category/samoa/54511
- https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/nieuwsartikel/vaccinatiegraad-samoanen-gestegen-naar-93-procent-.htm